Haberler | Son dakika haber

Haberler ve son dakika gelişmeleri | Güncel haber

Avukat Serkan Kaya: ‘Atatürk, Montrö’de büyük bir diplomatik ustalık sergiledi’

Avukat Serkan Kaya, Radyo Sputnik’te yayınlanan Ali Çağatay’la Seyir Hali programının 23 Nisan Özel yayınının konuğu oldu.

23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’na özel hazırlanan Seyir Hali programında, Türkiye Cumhuriyeti’nin bağımsızlık sürecinde kıymetli bir yere sahip Montrö Boğazlar Kontratı konuşuldu.

Avukat Serkan Kaya, “Türk Boğazları: Montreux-Türk Boğazları Sözleşmesi” adlı kitabı ekseninde Türkiye’nin Boğazlar üzerindeki egemenlik çabasını ve Montrö’nün bugün hâlâ geçerliliğini muhafazasının nedenlerini anlattı.

Serkan Kaya, şunları söyledi:

1936 yılında imzalanan Montrö Sözleşmesi’nin milletlerarası istikrarlar içinde Türkiye’ye stratejik üstünlük sağlıyor. Bu muahedenin yerini alabilecek daha yeterlisi yapılamadığı için hâlâ geçerliliğini koruyor.

‘İstanbul ve Çanakkale Boğazları’nın tarih boyunca değerini yitirmeyen geçitler’

Serkan Kaya, İstanbul ve Çanakkale Boğazları’nın tarih boyunca kıymetini yitirmeyen geçitler olduğunu vurguladı ve şöyle konuştu:

Montrö’nün Türkiye’ye bu geçitler üzerinde egemenlik sağlıyor. Bugün bile birçok boğazdan savaş gemileri serbestçe geçebilirken, Montrö sayesinde Boğazlarımızda bu geçiş sıkı kurallara tabidir. Montrö, sadece bir muahede değil, tıpkı vakitte Türkiye’nin güvenlik doktrininin temel taşlarından biridir.

128 amiralin bildirisini anımsatan Kaya, Montrö’nün ulusal güvenlik açısından taşıdığı kıymetin yattığını söyledi ve şunları kaydetti:

Atatürk, Montrö’de büyük bir diplomatik ustalık sergiledi. İngiliz tezlerini dahi masaya yatırmaya müsaade edilmemesi gerektiğini savunuyordu.

‘Kanal İstanbul Montrö’ye alternatif olamaz’

Kaya, Kanal İstanbul projesinin Montrö Mukavelesi’ni devre dışı bırakmak maksadıyla öne sürülüp sürülmediği tartışmalarına da değindi. Projenin Montrö’yü direkt etkilemeyeceğini fakat bu türlü bir tez üzerinden mukaveleyi tartışmaya açmanın sakıncalı olduğunu belirtti. Avukat Serkan Kaya, sözlerini şöyle sürdürdü:

Boğazlardan geçişte uygulanan Altın Frank aslının güncellenmesi, Kanal İstanbul’dan çok daha fazla ekonomik yarar sağlar.

Serkan Kaya, Montrö’nün tarafı olmayan ülkelerin dahi bu mukaveleye uyduğuna dikkat çekti ve şöyle konuştu:

Türkiye, bu muahedeyi o kadar istikrarlı uyguladı ki, artık milletlerarası teamül haline geldi. Montrö’nün fesihi halinde dahi Türkiye, Montrö rejimini sürdürmelidir.

Montrö’nün sırf türel değil, birebir vakitte tarihî bir duruşun sonucu olduğunu tabir eden Kaya, “Montrö’yü anlayan biri Atatürk’ün nasıl bir diplomasi ustası olduğunu kavrar,” dedi. Atatürk’ün, Montrö görüşmelerinde İngiliz tezlerinin masaya getirilmesine bile reaksiyon gösterdiğini hatırlattı.